Malajzia është transformuar nga një vend në
zhvillim që ka eksportuar produkte primare në një ekonomi të orientuar
industrialisht. Gjatë viteve të 70-ta politikat qeveritare industriale kanë
pasur për qëllim të zgjerojnë ekonominë në mënyrë që të zhdukin mbështetjen në
komoditetet primare (psh. Goma, vaji dhe kallaji i kokrrave të palmës) dhe ta mbështet
në prodhim. Në vitet e 80-ta qeveria e rriti edhe me shumë ndikimin e saj duke
krijuar një strategji industriale që i jepte prioritet sektorve industrial
specifik. Të mirat e prodhuara të cilët bënin vetëm 19 për qind të eksporteve në
vitet e 80-ta janë rritur në 77.4 për qind para vitit 1995 (Jomo dhe Felker,
1999).
Megjithatë, para viteve të 90-ta Malajzia
kishte arritur një pikë kritike në zhvillimin e saj. Rritja kishte ndodh në masë
të madhe në fushën e prodhimit intensiv nga fuqia punëtore.
Malajzia paraqiste një fotografi
interesante të përbërë nga eksporti i teknologjisë së lartë (më së shumti
elektronikë) me aktivitete të vogla inovative. Struktura industriale e vendit
ishte disi e cekët me lidhje të dobëta ndërmjet industrive dhe me një sektor të
të mirave kapitale të pazhvilluar. E gjithë kjo ishte si pasojë e investimeve të
jashtme direkte të cilat janë tërhequr nga ky vend për shkak të pagave të ulëta
dhe disponueshmërisë së resurseve. Politikë – bërësve i është
tërhequr vërejtja që për zhvillim ekonomik vendi duhet të lëvizë në drejtim të
një strukture që është e bazuar në vlera të larta dhe prodhim intensiv i
teknologjisë. Plani ambicioz i kryeministrit Malajzian, Vizion 2020 që u
publikua në 1991, theksoj rëndësinë e zhvillimit teknologjik. Ai e theksoj
nevojën e Malajzisë të rrisë fushën e aktiviteteve industriale përtej prodhimit
dhe montimit të thjeshtë përmes zhvillimit të teknologjisë vendore.
Master Plani Industrial (MPI)1986-1995
tashme ka identifikuar një bazë vendore teknologjike të dobët si mundësi për
zhvillim në të ardhmen. Në këtë plan cekët se kompetencat teknologjike
ekzistuese janë në pronësi të huaj, me vendin i cili varet rëndë në burime të
jashtme teknologjike. MPI rekomandoj një investim strategjik agresiv ne sektorët
e industrive kryesore për të ndërtuar këto aftësi.
Në vitin 1996 Kryeministri Malajzian Dr.
Mahathiri e shpalli iniciativën politike industriale teknologjike më ambicioze
– krijimi i Super Korridorit Multimedial (SKM).
SKM është një zonë 50x50 km që shtrihet
prej kryeqytetit Kuala Lumpur deri tek Airporti Nderkombëtar Kuala Lumpur në
Sepang. Kjo përfshin Putrajaja ( një ndërtesë qeveritare të sapondërtuar),
Cyberjaja (një qytet i ri me teknologji të lartë që përmban industritë
multimediale, qendrat hulumtuese, dhe Universitetin Multimedial), Parkun
Teknologjik Malajzia – një zonë që jep inxhinier dhe pajisje të teknologjisë
informative për ndërmarrësit dhe organizatat industriale.
Roli i qeverisë në këtë projekt ka qenë
absolutisht qendror. Në rend të parë ka siguruar një ambient të klasës së parë.
Psh. Putrajaja, është konstruktuar si qyteti kopsht dhe si qendra për projekte
elektronike të qeverisë. Cyberjaja ofron jo vetëm pajisje multimediale të klasit
të lartë duke përfshirë një nivel të lartë të lidhshmërisë por po ashtu edhe
objekte banimi për qytetarë. Në kompleksin e kullave binjake Petronas e cila
shërben si dalja veriore e SKM-së gjenden objekte komerciale, rekreative,
argëtuese dhe shtije. Ne pjesën jugore të SKM-së është airporti i Ndërkombëtar
i Kuala Lumpur që ka kushtuar më shumë se 3.5 miliard dollarë, i cili shërben
si qendër regjionale logjistike dhe ka kapacitet të pranoj 25-30 milion
pasagjer për vit.
Për të tërhequr investimet e jashtme
direkte qe e plotësojnë kriterin për teknologji të avancuar, qeveria ka dhënë
një listë të nxitësve financiar. Këta nxitës financiar përfshijnë:
·
5
vite lirim nga taksat Malajziane mbi të ardhurat që mund të zgjatet deri 10
vjet ose hapësirë për të investuar taksat 100%.
·
Importi
i pajisjeve multimediale pa doganë
·
Të përshtatshëm
për grante për hulumtim dhe zhvillim për kompanitë e SKM-së nën pronësi të
Malajzianëve
·
Udhëzime
speciale për të rregulluar kredit dhe transaksionet në valutë të huaj.
Si dhe stimujt financiar që qeveria i ka lehtësuar për SKM kompanitë për të
lehtësuar inovacionin. Këto lehtësime përfshijnë:
·
Punësimi
i pakufizuar i punëtorëve të huaj me njohuri
·
Liria
e ndërmarrjes brenda SKM-së (psh. nuk është obligative pjesëmarrja lokale e
Malajzianëve)
·
Mbrojtje
shtesë e adresave elektronike
Në vazhdim qeveria Malajziane ka promovuar
një numër të projekteve të dizajnuara për të promovuar përdorimet e reja për
teknologjitë e reja. Janë 7 projekte të tilla:
·
Qeverisja
elektronike
·
Shkollat
e mençura
·
Kartelat
e mençura
·
Telemjekësia
·
Bashkimet
për Hulumtim dhe Zhvillim
·
Qendrat
e marketingut pakufi
·
Koordinimi
i prodhimit
Zhvillimi i këtyre projekteve është nën përgjegjësinë
e agjencive qeveritare që i raportojnë direkt kryeministrit. Këto agjenci bashkëpunojnë
ngushtë me kompanitë lokale dhe ndërkombëtare ne planifikimin e konceptit dhe
implementimin e projektit. Pilot projektet identifikohen nga anëtarët e
projektit përmes një mekanizimi të njohur si Kërkesa Konceptuale për Projekt.
Kjo jep udhëzime për tender për palët e interesuara që të ndërmarrin projekte
multimediale brenda SKM.
Qëllimi i projektit kartela e mençur është
që mbajtësit të kenë qasje në një listë të aplikacioneve. Qëllimi i parë i
kartelës është që të funksionoj si kartele identifikuese për të gjithë të
rriturit mbi moshën 12 vjeçare dhe kjo është arsyeja që Departamenti për
Regjistrim Nacional është agjencia udhëheqëse. Agjencitë e tjera publike të
përfshira janë: Departamenti për Transport Rrugor, Departamenti për Imigrim,
Ministria e Shëndetit, si dhe Policia Mbretërore Malajziane. Kjo kartele po ashtu mund të funksionoj edhe
si kartelë për pagesë me qasje shërbime financiare.
No comments:
Post a Comment