Menaxhimi i Operacioneve - skripta (1)

Pse e studiojm menaxhimin e operacioneve

- Eshte njeri prej funksioneve kryesore ne cdo ndermarrje, (marketingu, financimi dhe operacionet- prodhimi)

- Duam te dim se si prodhohen mallrat dhe sherbimet.

- Per te ditur se cfare bejn menaxheret e operacioneve

- Eshte pjese e kushtueshme e ndermarrjes.

          Cfare eshte menaxhimi i operacioneve

- Cdo biznes menaxhohet permes 3 funksioneve: financave, marketingut dhe operacioneve.

- Menaxhimi i operacioneve perfaqson ate funksion te biznesit qe planifikon, organizon, drejton dhe kontrollon burimet qe nevoiten per te prodhuar prod.dhe sherb. e kompanise.

- Menaxhimi i operacioneve perben nje nder funksionet kryesore te cdo kompanie, ai perben te vetmin mjet nepermjet te cilit menaxheret mund te ndihmojn direkt ne vleren qe i jepet te gjith te interesuarve- klienteve , punonjesve, investitoreve dhe shoqeris.

  

 Roli i menaxhimit te operacioneve- eshte te transformoj inputet (njerzt, paisjet, teknologjia, materjalet dhe informacionet) e kompanis ne outpute(produktet dhe sherbimet) finale.

Inputet per proceset

- Materialet

- Informacioni

- Klientet

Paketa tjeter e inputeve jane burime te cilat veprojn mbi burimet qe transformohen, keto jane:

  - Fleksibilitet- infrastruktura

  - Stafi

           Outputet nga procesi

- Produktet pergjithsisht jane te prekshme, ndersa sherbimet jo

- Sherbimet shpesh jane unike

- Sherbimet kane nderveprim te larte me klientet

- shpesh sherbimet bazohen tek njohurit

     

 Karakteristikat e produkteve

Prod.mund te rishitet, te mbahet rezerv, disa aspekte te cilsis jane te matshme, shitja eshte e dallushme nga prodhimi, prod. Eshte i transportushum, vendodhja e njesis prodhuese eshte e rendesishme per koston, eshte i thjesht automatizimi, te ardhat gjenerohen kryesisht nga produket e prekshme, kerkohet hargjim intensiv kapital, koh me e gjate pergjigjje ndaj klientit.

 Karakteristikat e sherbimeve

Rishitja e sherbimit e pazakonshme, shume sherb. Nuk mund te ruhen, shume aspekte te cilsis nuk mund te maten, shitja eshte pjes e sherbimit, dhenesi i sherbimit (jo produkti) eshte shpesh i transportushum, vendodhja e kryerjes se sherb. Eshte  e rendesishme per kontaktin me klientin, Sherbimi shpesh eshte veshtir te autorizohet, te ardhat gjenerohen kryesisht nga sherbimet e paprkshme, Koh me e shkurt pergjigjje ndaj klienteve.

 Proceset e operacioneve kan karakteristika te ndryshme.

- volumi i outputit

- varieteti i outputit te tyre

- ndryshimi ne kerkesen per outputin e tyre

- shkalla e ekspozimit te operacioneve tek klientet

 

Aktivitetet e menaxhimit te operacioneve

- njohja e objektivave strategjike te operacioneve

- formulimi i strategjis se operacioneve per organizaten

- projektimi i produkteve dhe kapacitetit.

Pergjegjsit direkte te menaxhimit te Op.

-  Kuptimi i objektivave strategjike te operacioneve

-  Zhvillimin e strategjis se operacioneve te organizates

- projektimin e produkteve, sherbimeve dhe proceseve te Op.

- planifikimi dhe kontrolli i operacioneve

Pergjigjsit indirekte te menaxhereve te Op.

- Te informoj funksionet tjera ne lidhje me mundesit dhe kufizimet e Op.

- Te diskutoj me funksionet tjera per ndonje modifikim per perfitim te dy paleve

- Te inkurajoj  funksionet tjera qe te sygjerojn menyren sipas te cilat Op.mund te permisojn sherbimet ne pjesen tjeter te organizates.

Pse menaxhimi i Op. Eshte kaq i rendesishum

- ai mund te redukoj koston e prodhimit te prod./sherb. Per te qen efiqent

- mund te rris te ardhurat duke rritur knaqjen e klientit nepermjet cilsis se mallit dhe te sherbimit

- mund te redukoj sasin e investimeve duke rritur kapacitetin e op. Duke qen inovator ne perdorimin e burimeve ekonomike.

- mund te siguroj bazat per permisimin ne te ardhmen nepermjet ndertimit te nje baze solide , aftesish dhe njohurish per op.brenda biznesit.

1.       STRATEGJIA E OPERACVIONEVE DHE PRIORITETET KONKURUESE

Per te ruajtur e mbajtur pozicionin konkurues ne treg , konpania duhet te ket nje plan afatgjat.Plani afatgjat i biznesit quhet strategji e biznesit.

Qe nje kompani te avancoj strategjia e biznesit duhet te mbeshtetet nga secili nga funksionet individuale te biznesit: Operacionet, Financa dhe Marketingu.

Strategjia e op. eshte nje plan afatgjat i funksionit te op. Qe specifiokon parashikimin dhe perdorimin e burimeve per te mbeshtetur strategjin e biznesit.

2.Roli i funksionit te op. Ne strategjin e biznesit.

Roli baz i op. Eshte zbatimi i strategjis. Shumica e kompanive kan strategjin e tyre, por zbatimin praktik te kesaj strategjije e mundesojn operacionet.

Strategjia nuk mund te preket e as te te shifet, por ajo qe mund te shifet eshte se si op. Funsionojn praktikisht.

Roli tjeter eshte te mbeshtes strategjin.

Dhe roli tjeter i op.eshte qe te udhheq strategjin duke i dhen asaj nje avantazh unik dhe afatgjat.

3 Roli i straegjis se op.

- Rroli i S.op. eshte te jap planin e funksionit te op. Ne menyr qe te mundsohet perdorimi me i mir i burimeve.

Strategjia e op.specifikon politikat dhe planet per perdorimin e burimeve te ndermarrjes ne mbeshtetje te strategjis se saj konkuruse afatgjate

- S.op. perfshin: disllokimin, permasat dhe madhsit e ndermarrjes, llojin e makinerive dhe paisjeve qe do te perdoren, aftesit e punetoreve qe kerkohen, perdorimin e teknologjis, cilesin si dhe metodat e kontrollit.

- S.op. duhet te lidhet me strategjin e kompanis pr ti mundesuar kompanis arritjen dhe permbushjen e planit te saj afatgjat.

4. Zhvillimi i strategjis se biznesit

-  strategjia e biznesit te kompanis do te ndertohet mbase menaxheret kan konsideruar shum faktor dhe kan marr disa vendime strategjike.

-  ketu perfshihet percaktimi se ne cfar biznesi kompania eshte (misioni i kompanis) analiza dhe njohja e tregut (analiza e mjedisit), dhe indentifikimi i aneve te forta te kompanise (aneve te forta unike)

-  keta 3 faktor jane kritik per perdorimin e planit afatgjat te kompanis ose te strategjis se biznesit.

5. Misioni

Cdo ndermarrje ka nje mision qe perben edhe arsyen e ekzistences se saj. Misioni i pergjigjet ketyre 3 pytjeve :

  1.Ne cfare biznesi do te jet kompania ?

  2.Kush do te jen klientet dhe cilat do te jene vetit karakterizuese te klienteve

  3.Si kompania do te kryej biznesin e saj, do te jene sherbime te nivelit te larte etj.

6. Analiza e Mjedisit

-  Faktori i dyt qe duhet konsideruar eshte mjedisi i jashtem i biznesit.

- Analiza e mjedisit eshte proces i monitorimit temjedisit te jashtem .

-  Monitorimi i ketij mjedisi e lejon kompanin qe te indentifikoj mundesit dhe kercnimet.

-  Mjedisi i jashtem i Biznesit gjithmon do te jete ne ndryshi.

-  Modelet e ndryshimit ne mjedis jane: tendencat e tregut, t.ekonomike, t.politike dhe t.sociale.

7.Kompetencat Unike-  perfshijn aftesit speciale te punetoreve si ekspertiza ne dhenien e sherbimeve sipas kerkeses se klienteve apo njohurit ne teknologjin e infor macionit.(shemb.perdorimi i paisjeve fleksibile).

         4    Konceptet e mundshme te biznesit jane

 a)Fuqia puntore,   b)makinerit- paisjet,    c)njohja e tregut      d)teknologjia

8. Zhvillimi i Strategjis se op.

-  S.op. lidh strategjin e biznesit dhe funksionin e operacioneve

-  S.op fokusohet tek aspektet specifike te op.qe i sigurojn kompanis avantazh konkurues.

-  Keto aftesi quhen prioritete konkuruese.

9.Avantazhi konkurues

-  Percakton aftesin e firmes per te arritur epersi ne treg kundrej konkurenteve te saj.Krijimi i avantazhit konkurues kerkon njohjen e dy gjerave: nevojat dhe deshirat e klientit, si dhe permbushjen e tyre sa me te mire.

- Prioritetet konkuruese paraqesin theksin strategjik qe nje firm vendos mbi tregues te caktuar te performances dhe aftesi operacionale brenda zingjirit te vleres.

 

2.       PROJEKTIMI I PRODUKTIT- SHERBIMIT

1.       Projektimi eshte nje perpjekje e perkohshme qendermirret per te krijuar njeprodukt apo sherbim unik.

- Ai perfshin ndermarrjen e nje ser aktivitetesh te nderlidhura dhe te kordinuara qe orientohen drejt arritjess e nje qellimi qe kane nje kohzgjatje te percaktuar dhe qe jane pothuajse te gjitha unike der ne njefar shkalle.

Projektet mund te konsiderohen si nje ser aktivitetesh dhe detyrash qe:

-          Kane nje objektiv specifik qe duhet te perfundoj brenda specifikimeve te percaktuara.

-          Kan afat fillimi dhe perfundimi te percaktuar

-          Kan limite ne financim

-          Konsumojn burime njerzore dhe jonjerzore dhe jane shume funksional.

Cdo projekt mund te kushtezohet ne menyra te ndryshme nga:  QELLIMI , KOHA, KOSTOJA.

             Projektimi i produktit/sherbimit

-    Projektimi i mir knaq klientet, kalon ne tregun e tij qellimin e produktit dhe te sherbimit dhe sjell te ardhura financire per biznesin.

-    Opjektivi i projektimit si per produktet ashtu edhe per sherbimet eshte qe te kenaq klientet duke permbushur nevojat dhe parashikimet e tyre.

-    Projektimi i prod/sherbimit mund te shifet si nje proqes qe ka nisje dhe perfundim klientin.

         Projektimi i prod.& sherbimit  ka ndikim strategjik edhe ne suksesin e ndermarrjes

- Ndermarrjet perfshihen ne projektimin apo riprojektimin e produktit/sherbimit per nje teresi arsyesh. 

Me kryesoret jane: mundesit dhe kercnimet e tregut.

Faktoret qe rrisin mundesit dhe kercnimet mund te jen:

-          ndryshimi ekonomik

-          ndryshimi social dhe demografik

-          ndryshimi politik apo ligjor

-          ndryshimet ne konkurenc (p.sh prod/sherbime te reja apo te ndryshme )

-          ndryshimet teknologjike

4.Cikli i Jetes se Produktit

   Produkti kalon neper disa faza:  FUTJEN   RRITJEN    MATURIMIN    RENIEN .

5. Faza e rritjes

-  ne kete faz projektimi i prod. Ka filluar te stabilizohet dhe parashikimet efektive te kerkesave dhe kapacitetit jane te nevojshme.

-  Kjo faz karakterizohet nga nje rritje e shpejt e shitjeve. Volumet e medha lejohen qe op. Te aplikojn teknikat e prodhimit masiv qe qojn ne uljen e kostos.

6. Faza e futjes

-  kjo faz perfshin projektimin dhe testimin e produktit.

-  kur nje prod. Sapo te futet, ai mund te trajtohet si nje kuriozitet.

-  Kosto e zhvillimit dhe prodhimit.

7. Faza e maturimit

-  kjo faz ndodh kur shitjet dhe shperndarja kan arritur piken e tyre.

-  volumi i cili reflekton numrin e klienteve, sasia e bleries dhe frekuenca e klienteve jan stabil

-  ne kete faz qmimi konkurues mund te behet i fuqishum

-  firmat fillojn te stabilizohen

-  Operacionet perballen me varietetin e produkteve dhe mbajn koston e ulet.

8. Faza e renjes

-  Arsyet e kalimit ne kete faze jane ndryshimet e preferencave te klientit, teknologjis se prod., aktivitetet konkurues dhe faktort tjer te mjedisit.

- ne ket faz shitjet bien dhe firmat fillojn te marrin veprime nga reduktimet drastike te fitimit deri tek terheqja nga tregu.

- pavarsisht nga zgjatja e ciklit, detyra e menaxherit te op.eshte te projektoj nje sistem qe ndihmon futjen e prod. Te reja ne menyre te suksesshme.

 9. Masa e te res qe futet

-  Ndryshimi i projektit te prod./sherbimit mund te renditet nga modifikimii produktit/sherbimit ekzistues deri tek futja e nje prod/sherb. te ri:

- Modifikimi i prd/sherb

- Zgjerimi i linjes se prod. Ekzistues

- Imitimii prod./ sherbimit

- Produkti apo sherbimi i ri

     Cfare projektohet ne nje prod/sherbim

Gjitha prod./sherbimet kan 3 aspekte

-          KONCEPTIN  -  i cili eshte kuptimi i permbajtjes, perdorimit dhe vleres se prod/sherbimit

-          PAKETA – e komponentit te prod7sherb qe siguron ato perfitime te percaktuara tek koncepti

-          PROQESI – i cili percakton menyren sipas te ciles prod/sherb do te krijohet edhe shperndahet.

Fazat e projektimit

      -      gjenerimi i konceptit

      -      shfaqja e konceptit

      -      projekti paraprak

      -      vlersimi e permirsimi

      -      prototipi e projekti final

Gjenerimi i konceptit

  -  Idea per konceptet e reja te prod/sherbimit mund te vin nga burimet jasht ndermarrjes, sikurse nga klientet apo konkurentet dhe nga burimet brenda ndermarrjes si p.sh. nga stafi, ose nga departamenti i kerkim zhvillimit.

         - Idet nga klientet

         -  Degjimi i klienteve

         -  Idet nga konkurentet

Idete nga stafi

      -  Idet nga kerkimi dhe zhvillimi

     -  shfaqja e konceptit

     -  fizibiliteti i variantit te projektit, a mund te bejm at ?

     -  pranueshmeria e variantit te projektit, a duam per ta bere at ?

     -  risku i cdo varianti projekti 0, a duamqe te marrim riskun mbi vete ?

Standardizimi

- Op.shpesh tentojn qe te shmangin koston e varietetit te lart ndermjet te standardizimit te produkteve, sherbimeve dhe proceseve te tyre.

-  shpesh eshte outputi i operacioneve ai qe standardizohet.

-  produktet e standardizuara jane ne dispozicion te menjehershem per klientet

 Avantazhet e standardizimit jane:

      a) me pake pjese per tu prodhuar dhe mbajtur rezerv

      b) kosto dhe koh e reduktuar per trajnim

      c) procedura me rutine blerjeje, kontrolli e mbajtje

      d) mundesi per sasi te medha prodhimi dhe automatizimi

      e) nevoja per me pak pjes, justifikon rritjen e shpenzimeve per perfeksionin e projekteve dhe per permirsimin e                                                                                                                                                         procedurave te kontrollit te cilesis.

Disavantazhet jane:

   a) kostoja e larte e ndryshimeve te projektit rrit rezistencen kundrej permisimeve

   b) ulja e varietetit qon ne me pak konsumaor

Vlersimi dhe permirsimi i projektit

- Qellimi i kesaj faze te aktivitetit te projektimit eshte qe te merretprojekti paraprak dhe te shihet nese mund te permirsohet perpara se prod/sherbimi te testohet ne treg.

-  teknika qe behet per te bere ket vlersim ´´Organizimi i funksionit te cilesis´´.

     Prodhimi i modelit (Prototipi) dhe projektimi final

-  ne kete faz te aktiviteteve te projektimit eshte e nevojshme qe te kthehet projekti i permirsuar ne prototip ne menyr qe ait te mund te testohet.

- Prototipet e sherbimeve mund te perfshijn stimulimet me kompjuter por edhe zbatimin aktual te sherbimit me baza pilot.

    Projektimi i sherbimit

-  Ka ngjashmeri dhe ndryshmeri ndermjet produktit dhe sherbimit

- Projektimi i produktit dhe shperndarja ndahen ne koh, ndersa projektimi i sherbimit zakonisht krijohen dhe shperndahen ne te njejten koh.

  Ndryshimet ndermjet projektimit te  produktit dhe sherbimit

Projektimi i Prod.=( produktet e prekshme, produktet ruhen, prod.krijohen dhe mandej shperndahen, prod. Nuk jane shum te dukshme per klientet )

Projektimi i sherb.=( te pa prekshme, nuk ruhen, krijohen dhe shperndahen ne t njejten koh, sherb.jane me teper te dukshme per klientin).

3.       PROJEKTIMI I PROCESIT TE PRODHIMIT

1.Projektimi i mire kenaq klientet, kalon ne tregun e tij qellimin e prod./sherb. dhe sjell te ardhura financiare per biznesin.

- Objektivi i projektimit si perprod, ashtu edhe per sherb.eshte qe te kenaq klientet duke permbushur nevojat dhe parashikimet e tyre.

- Projektimi i prod./sherbimit mund te shitet si nje proces qe ka nisje dhe perfundim klientin.

  Cfare projektohet ne prodhim/sherbim

- Prod/sherbimet konsiderohen qe kane 3 aspekte:

Konceptin-  i cili eshte kuptimi i permbajtjes, perdorimit dhe vleres se sherb/prod.

Paketa-  e komponentit te prod/sherb qe siguron ato perfitime te percaktuara tek koncepti

Procesi – percakton menyren sipas se ciles prod/sherb do te krijohet dhe shperndahet.

3.Aktiviteti i projektimit eshte ne vetvete nje proces

-  krijimi i projekteve per prod/sherbimet eshte ne vetvete nje proces i cili perputhet me skemen e pergjithshme :

           INPUT- - - - - TRANSFORMIM- - - - - - OUTPUT

Prandaj duhet projektuar dhe menaxhuarsikurse cdo proces tjeter.

- Projektimi i procesit te prodhimit ndikon drejtperdrejt ne produktivitetin pasi shume nga inputet ne raportet input/output percaktohen gjate projektimit te procesit. Megjithate zgjedhjet e projektimit te procesit nuk behen njeher e gjithe kohen- projektimi i procesit eshte nje aktivitet i vazhdushem.

4. Projektimi i prcesit eshte zgjedhja e:

      inputeve

      operacioneve

      rrugeve tekonologjike

      metodave per prodhimin e te mirave dhe sherbimeve.

Proceset perbejn thelbin e menaxh. Te operacioneve.Ato transformojn inputet ne outpute

                 - perbejn avantazhin konkurues te firmes

   Vendimet per procesin reflektojn se si firma ka zgjedhur per te konkuruar ne treg

-          perforcojn vendimet e mara per produktin dhe

-          lehtsojn arritjen e qellimeve per nderrmarjen.

Kur kerkohen te mirren Vendimet per zgjedhjen e procesit do te duhet te percaktohen :

Intenziteti i kapitalit- raporti ndermjet kapitalit dhe fuqiss puntore qe perdoret ne procesin e prodhimit.

Fleksibilteti i procesit-  Lehtesia me te cilen burimet mund te pershtaten per tju pergjigjur ndryshimeve te kerkeses, te teknologjis se produkteve dhe sherbimet dhe diponibilitetit te burimeve.

Itegrimi vertikal-  eshte nje vendim strategjik qe duhet te mbeshtes rritjen ne te ardhmen e kompanis.

Diagonalja e tipeve te procesit

      -  proceset projekt, - job –me parti –lineare- e vazazhdueshme

Matrica proces/ produkt

- eshte model qe pershkruan lidhjen e zgjedhjes se procesit me karakteristika te produktit te prodhuar.

Planifikimi i procesit – percakton se si do te prodhohet nje produkt apo si do te jepet nje sherbim.

Vendimi te prodhosh - apo te bleshe (faktort) –

Koston, kapacitetin, cilesin , shpejtesin, siguria dhe ekspertiza.

Plani i procesit – permban teresin e dokumenteve qe detajon specifikime te prodh dhe sherbimeve.

Perfshijn: - vizatimet e dizajnuara te projektit te produktit, - listen e materialeve dhe pjeseve te perfshira ne produkt,

- diagramin e montimit apo diagramin e struktures se prod., - grafikun e operacioneve, - skemen e rrugeve.

                              

4.       MENAXHIMI DHE PLANIFIKIMI I  KAPACITETIT

Parashikimet jane me te sakta per grupe se sa per artikuj individual.Jane me te sakta per periudh kohore me te shkurter se sa per periudh me te gjate.

Hapat ne procesin e parashikimit : - marrja e vendimit se qfar do te parashikohet, - vlersimi dhe analiza i te dhenave te duhura,

- zgjedhja dhe testimi i modelit te parashikimit, - nxirret parashikimi, monitorimi i saktesis se parashikimit.

Pytjet kryesore:-  cfar lloj kapaciteti nevoitet? - Sa kapacitet nevoitet? - Kur ky kapacitet nevoitet?

Vendimet per kapac. Jane kritike per ndermarrjen:

1)       kan ndikim real ne aftesin e ndermarrjes

2)    ndikojn ne kostone operimit

3)    Kapaciteti eshte determinues kryesor i kostos fillestare

 4)   perfshijn angazhimet afatgjata

5)    ndikojn ne konkurenc

6)    ndikojn ne lehtsimin e menaxhimit

7)    globalizimi ka rritur rendsin dhe kompleksitetin e vendimeve te kapac.

KAPACITETI- percaktohet si aftesi e nje burimi prodhues apo sherbimi, si e nje njesie prodhuese, e nje qendre pune apo edhe e nje makinerie per te permbushur qellimin gjat nje periudhe kohe te specifikuar. 

 Mund te shikohet ne 2 menyra : 1)si sasia maksimale e outputeve per nje njesi kohe, ose 2)si njesi te burimeve ne dispozicion.

Planifikimi i kapac.- eshte proces i parashikimit te sasis se outputit qe mund te arrihet nga njesia prodhuese.Kapac behet ne sasi te konsiderueshem.

     Ekonomia e shkalles

- percakton qe kosto mesatare per njesi e sherbimit ose e mallit mund te redukohen duke rritur sasin e saj te outputit

4 shkaqe kryesore pse ekonom e shkall. Mund te qojn koston drejt uljes kur rritet outputi 1) Shperndarja e kosotos fikse 2)Redukimi i kostos se ndertimit 3)shkurtimi i kostos se materialeve te blera 4) gjetja e avantazheve te procesit.

      Disekonomit e shkalles –ne nji moment njesia prodhuese mund te behet aq e madhe sa disekonomit e shkalles te veprojn pra, kosto mesatare per njisi te rritet me rritjen e permasave te njisis prodhuese.

Mund te ket shum burokraci e punonjes edhe menaxhim te keq etj.

Matja e kapac. - 2 mates te kapac jane: Kapaciteti i projektuar dhe ai efektiv.

Kapaciteti i projektuar-  eshte sasia maksimum i outputit qe mund te arrihet  nga nje njesi prodhuese ne kushte ideale per njesi kohore.

Kapaciteti efektiv-  eshte sasia e outputit per njesi kohe qe munde te sigurohet ne kushte normale funksionimi.

Rregullimi afatshkurter i kapac. Behet ne keto menyra: - shtimi dhe shkembimi i paisjeve, - shitja e kapacit. Te paperdorur, - ndryshimi i kapacitetit dhe skedulimeve te fuqis puntore, - ndryshimi i atesive te fuqis puntore, - zhvendosja e punes ne periushat me te lira.

Menaxh. I kapac. Duke zhvendosur dhe stimuluar kerkesen :

   - Ndryshim i i qmimit te mallrave dhe sherb., - dhenia informacion klienteve, - reklamat dhe promocionet, dhenie rezervimesh.

Procedura 3 hapshe e marrjes se vendimit dhe planifikimit te kapacitetit:

- Identifikimi I kerkesave per kapacitet – Zhvillohen alternativat e kapacitetit –vlersohen alternativat per kapac.

3 Faktor te planifikimit te kapacitetit te sherbimit

-  Nevoja per te qen pran klienteve,  -  pamundesia per te ruajtur sherbimin

–shkalla e ndryshueshmeris se kerkeses.

FURNIZIMI eshte integrimi I aktiviteteve qe blejne materjale dhe sherbime, I transformojn ato ne produkte finale, dhe I shpernajn ato tek klientet.

OBJEKTIVI eshte te ndertohet nje zingjir furnitoresh.

Duke pasur parasysh se funksioni I menaxhimit te operacioneve mbeshtet strategjin e pergjithshme, te zingjiri I funksionit duhet te mbeshtes strategjin e menaxhimit te operacioneve.

ZINGJIRI I FURNIZIMIT –eshte rrjeti I aktiviteteve qe e shperndan produktin apo sherbimin e perfunduar tek klienti , ne kete project perfshihen : burimi I lendeve te para dhe pjeseve, prodhimi dhe montimi I produkteve , magazinimi , marrja e porosis dhe ndjekja, shperndarja nepermjet kanaleve dhe shperndarja tek klienti.

Zingjiri I furnizimit te ndermarrjes-  mbeshtetet nga nje system informacioni qe lejon informacionet perkatese  sit e dhenat per shitjen, parashikimet e shitjeve dhe promocionet qe ndahen ndermjet antareve te zinxhirit te furnizimit.

Menaxhimi I zinxhirit te furnizimit-  eshte funksioni me vital I biznesit qe kordinon dhe menaxhon te gjitha aktivitetet e zinxhirit te furnizimit dhuke lidhur furnitoret , transportuesit, departamentet e brendshme, kompanit qe jane pal te trata dhe sistemet e informacionit.

Menaxhimi I zinxhirit te furnizimit perfshin:

Kordinimin e levizjes se mallrave neper zinxhirin e furnizimit per te prodhuesit dhe distributoret, shkembimin e informacionit perkates si te parashikimit te shitjes te te dhenave per shitjen, te fushatave promocionalenepermjet antareve te zinxhirit te furnizimit.

Menaxhimi i mire i zinxhirit te furnizimit i siguron kompanise nji avantazh konkurues te qendrueshum sikurse munde te jet reagimi i shpejte ne kohe , kosto e ulet ap fleksibiliteti i operacioneve.

Struktura e zinxhirit te furnizimit te nji kompanie ka tre komponente:
- furnitoret e jashtem
- funksionet e brendshme te kompanise
- distributoret e jashtem

Furnitoret e jashtem perfshijne fermat e qumshtit, prodhuesit e kutive te kartonit, kkompanite e etiketave, prodhuesit e mbajtesve plastik, fabrike letre apo kartoni, fabrik e perpunimit kimik, etj

Funksionet e brendshme perfshijne perpunimine qumshtit si lende e pare per te prodhuar produktet e bulmetit dhe paketimin, etiketimin e produkteve te bulmetit per tju shperndare njesive te shitjes me pakice.

Distributoret e jashtem shperndajne apo transportojne produktet e perfunduara nga prodhuesi tek njesit e shitjesku produktet i shiten klienve.

Faktoret qe ndikojne ne menaxhimin e zinxhirit te furnizimit:
- konkurenca dhe parashikimet e klienteve
- globalizimi, - tekonologjia e informacionit, - rregullat shtetrore, - shperndarja gjeografike e antareve
- saktesia e parashikimit, kurset e kembimit, problemet e infrastruktures

Roli i blerjes
departamenti i blerjes se kompanise luan nji rol te rendesishem ne vendime per menaxhimin e zinxhirit te furnizimit. Blerja zakonishte eshte pergjegjese zgjedhjen e furnitoreve, per negocimin dhe administrimin e kontratave afategjate, per monitorimin e performances se furnitorit per berjen e porosive furnitoreve dhe per ruajtjen e mardhenjeve te mira me furnitoret

Shkembimi i informacionit per te operuar ne menyr te shpejte dhe te sukseseshme , anetaret ne zinxhirin e furnizimit duhet te shkembejne informacione.=
ky informacion perfshine grumbullimin e te dhenave per shitjen ne piken e shitjes, njoftimet per ndryshimet eporosise, per menaxhimin e rezerves.

Tregtia elektronike
tregetia elektronike percakton se si perdorimi i internetit dhe web per te kryer biznes.
Tregetia elektronike eshte e ndryshme nga e- biznesi per faktin qe e- biznesi irohet transaksioneve dhe porosive brenda ndermarrjes

- tregtia elektronike biznes me biznes(b2b)
- tregtia elektronike biznes me klient(b2c)
- tregtia elektronike konsumator me konsumator (c2c)
- tregtia elektronike me celular(m- tregtia)

5. PROJEKTIMI I SISTEMIT TE PUNES DHE MATJA E PUNES:

Viteve te 90 drejtusit jane ballafaquar mr mjaft probleme qe kane te bejne me fitimin dhe avantazhet konkuruse.

- Projektimi I punes:ka te beje me specifikimin e permbajtjes se punes,te ftesive te punjosve dhe te nevojave per trajtim dhe permisim te punes.

- Matja e punes:ka te beje me sistemin e vlersimit te kohes se nevojshme per te realizuar punen duke llogaritur shkallen e veshtersis se punes,te kualifikimit dhe efektit te saj.Keto dy aspekte jane probleme kritike te burime njerzore ne firme.

Projektimi tradicional ka filluar 100vjet me pare kur Federik Taylor propozoi drjetimin shkencor.Aspekti teknik ka te bej meskicime inxhinierike te punes ku jepen rrug per te ndryshuar objektivat permisimet per uljen e numrit te perseritjeve te verimeve dhe pozicioni me I mir fizik per punojsin.Aspekti teknik I drejtimit shkencor u praktikua nga inxhinieret midis viteve 1900-1950.

- Projektimi I punes perfshin: Cili eshte qellimi I punes, Ku behet pune ,Kush e bene punen.

- Jane 6 elemente te projektimit te punes

-Cilat jane kushtet e mjedisit te vendis te punes

-Qfar detyrash duhet ti alokohen qdo personi

-Cili eshte metoda me e mir per kryerjen e qdo pune

-Sa koh duhet per ta kryer punen dhe sa njerz duhen

-Si duhet te mbahen te angazhuar njerzit ne pune

- Masa e specealizimit te punes:Kjo ka te beje me masen sa duhet lejuar zberthimi I peoceseve te punes ne operacione te thjeshta.Niveli I larte I specializimit ul kufijte e veshtersis se realizimit rrit efiqencen inxhinierike,sociologjike dhe ekonomike.

- Teoria socioalteknike:Kjo permabn Sistemin teknik dhe Social.

Disa autor ofrojne rrugezgjidhje dhe keto jane:

- Zmadhimi I punes:Tregon rritjen e komplisitetit te punes dhe perfaqeson zgjerimin horizontal te punes.

- Ndryshimi I punes:do te thot lejimi I puntorve te nderrojn pune periodikisht,sepse punes nuk jane te ndara,ato mund te kryhen nga secili puntor,dhe kjo I ben qe puntoret ta ndjejne veten te =.

- Pasurimi I punes:do te thot nje zgjerim vertikal I detyruar I punes dhe me shume pergjegjesi puntore.Frederick Herzberg(1987) tregon keto efekte pozitive:

- Rritet knaqesia,

- Aritjet dhe puna reale I afrohet shume punes teorike,

- Rritet pergjegjesia ne punen e tij.

- Organizimi I punes ne skuadra jane te formuar per te arritur fitimet nga zmadhimi ,ndryshimi dhe pasuria e punes.

-Skuadrat e nje qellimi special

Skuadrat e vetedrejtimit.

- Autorizimi I punojsve percakton perjegjesin per vendime me tej,nga niveleet e larta deri posht ne nivelin e pozicionit aktual te punes se punojsit.

- Ristrukturimi ben te mundur eleminimin e disa mbikqyrsve dhe drjetusve te mesem si pasoj e autorizimit te punojsve per marrjen e vendimeve qe vet skuadra

- Standardi eshte nje njesi baze I pranuar thejsht si model per krahasim.Puna standarde eshte koha qe kerkohet te harxhoj nje puntor.

- Skedulimi Drejtusit I perdorin standardet e kohes per te shenuar veshtersit per puntor dhe makineri dhe menyrat qe perdorin me efiktivitet burimet.

- Metodat me te perdoruara sot jane 4:

-E studimit te kohes

-E informacionit per standardin elementar

-E informacionit te paravendosur

-Metoda e modelimit te punes

7.Objetktiv I projektimit si per produktet ashtu edhe per sherbimet eshte qe te knaq klinetet duke permbushur nevojat dhe parashikimet e tyre.

- Planifikimi I sitetmit :nenkupton marrjen e vendimeve mbi aranzhimin me te mir fizik te gjithe burimeve qe perdorin siperfaqe mbrenda per brenda njesis prodhuse.Krijimi I projekteve per produktet/sherbimet edhe ne vetvete nje proces I cili perputhet me skemen e pergjithshme.

                            INPUT----Transformim---OUTPUT

- Disllokimi I nje njesie prodhimi/sherbimi nenkupton vendosjen e tyre ne lidhje me klientet,furnitoret.Vendimet per dislokim lidhen ngushte me strategjine e nderrmarjes.

- Faktoret dominant per disllokimet jane:

-Klima e pershtatshme e punes

-Cileia e jeteses

-Afersia me tregjet

-Afersia me furnitoret  dhe burimet

-Kosto e furnizimit me energji,uj

Termi GLOBALIZMI pershkruhet si vendosje e bizneseve dhe operacioneve ne te gjith boten,dhe globalizmi rezulton si eksport dhe inport ne gjith boten.

- Shkaqet e GLOBALIZMIT:

-Permisimi I teknologjive te transportit dhe te komunikimit

-Regullat jo te shtrenguara te institucioneve finaciare

-Ritja e kerkeses per mallrat dhe sherbimet e inportuara

-Reduktimi I kuotave te inportit dhe barrierave tjera te tregtise nderkomtare

- Disavantazhet e GLOBALIZMIT:

-Risqet politike

-Kushtezimi nga qeverit e ndryshme

-Afetesia e punojsve lokal

-Infrastuktura lokale

-Gjuhet e komunikimit

-Normat dhe zakonet e ndryshme

6.       DISLOKIMI I NJESIVE DHE SISTEMI I PROCESIT

- Llojet e SISTEMIT

-Sipas procesit - Perben sistemin e nji grupi burimesh te bazuara ne proqese apo funksione  te ngjashme.

-Sipas produktit-Ky i aranzhohet burimit sipas nje linje prodhimi  efiqent.

-Hibrid-Kombinon apektet e dy sistemeve ,atij sipa procesit dhe astij sipas produktit.Dy teknikat jane:1puntor shum makina,teknologji ne grupe.

-Ne pozicion fikes-Perdoret kur produkti do te jet I madh dhe nuk munde te lerviz pershkak te permasave te tij shum te medha,ku te gjitha burimet per prodhimin e produktit sillen ne vendin ku prodhohet produkti.

- Kriteret e performaces:

-Knaqjen e klinetit

-Nivelin e investimeve kapitale

-Kerkesat per transportin e materialit

-Lehtsin per te mare nga rezervat.

-Mjedisin dhe atmosferen e punes

-Pershatshmerin e klientit dhe nivelin e shitjeve.

- Planifikimi I proqesit:Planifikimi percakton se si do te pordhohet nje produkt apo si do te jepet nje sherbim.

- Planet e proqesit: Tersia e dokumenteve qe detajojne specifikimet e prodhimit dhe te shperndarjes perben planin e proqesit.Metoda e teknologjis ne grupe I ndan proqeset ne familje te veqnata dhe ndan ne grupet e makinave.

7.       MENAXHIMI I CILESISE

Sot pergjegjesi kryesore e menaxhimit te biznesit eshte te prodhoj produkte dhe sherbime me cilesore.Kemi cilesi te “qendrueshme” dhe “cilesi te larte”.

- Cilesia eshte tersi e vetive dhe karakteristikave te nje produkti apo sherbimi.

Menaxheret hartojen standarde te cilesis per specifikimet produkteve/sherbimeve te tyre dhe masin cilesin e realizuar.

- Pasisjet:Ne industrin e sherbimeve ky aspekt I ciless lidhet me estitiken e jashtme dhe te mbrendshme te lokalit.

- Ipmresioni psikologjik:ka te bej me sjelljen e punojsit te sherbimi ose te prodhimit.

- Konfirmiteti me specifikimet: Vlerson se deri ne qfar mase produkti apo sherbimi I permbush qellimet dhe toleranca e percaktuar nga projektuesit.

- Vlera per qmimin e paguar:Eshte percaktimi I cilesis qe shpesh klientet e perdorin per dobishmerin e produktit apo sherbimit.

- Sherbimet mbeshetese:Qe sigurohen jane shpesh nji percaktim tjeter I cilesis.

KOSTO E CILESIS: -Kosto te kontrollit te cilesis

-Kosto te parandalimit

-Kosto te vlersimit

-Kosto te deshtimit te cilesis.

Hapat e cilesis:1.Percaktimi I karakteristikave te cilesis se produktit apo sherbimit

2.Percaktimi se si do te matet qdo karakteristik e cilesis

3.Vendosja e standardeve te cilesis per qdo karakteristik te cilesis

4.Kontrolli I cilesis kundrej ketyre standardeve

5.Vazhdimi per berjen e permisimeve.

IMPLIKIMET E CILESIS: Cilesia e keqe e humbe mundesin e firmes te konkuroj ne treg,rrit koston,rrite aksionet dhe ul kosoton e prodhimit.

- Implikimet per tregun :Mund te sjell fitime te larta,gjithashtu cilesia e larte e ul kosoton dhe rrit fitimin.

Implikimet e kostos:Kostoja e cilesis perfshin te gjitha shpenzimet qe lidhen me cilesin e produktit,shpenzimet per shkak te difekteve.

- Kostot e falimentimit te mbrendshem dhe te jashtem:Ndahen ne 2:Humbjet e prodhimit kure defektet jane te pa ndreqshme dhe produkti hidhet ,dhe si dhe kostot e ripunimit kur difektet mund te regullohen e te sillen ne gjendje te mire.

- - TQM:

-Fokusi tek klinetet

-Permisimi I vazhdushem

-Autorizimi I punjosve

-Projektimi I produktit

-Menaxh I procesit

-Menaxh I cilesis se furnitorit

- PERMISIMI I VAZHDUSHEM

Cikli plan-Implementimi—Studjim—Planin—Implementimin—studimin—Veprimin

- BENCHMARKING:Kompanit e perdorin per permisimin e vazhdushem eshte studimi I praktikave te komanive qe konsiderohen te klasit me te mir.

- SIX-SIGMA:Pershkruan procesin produktin ose sherbimit me nje aftesi teper te larte 99.99999%

- TQM :eshte dhenja e autoritetit gjith punojsve per te konstatuar problemet e cilesis dhe per tu korigjuar ato.

- DETERMINUESIT E CILESIS SE SHERBIMIT

-Siguria

-Ndieshmeria

-Konpetenca

-Aksesi

-Kortezia

-Komunikimi

-Kredabiliteti

-Sigurimi

-Njohja dhe vertetsia

- Menaxhimi I cilesis totale  --MCT

-Redukton gabimet ne pune

-Rite  produktivitetin

-Rit shpejtesin

-Redukton kosoton

-Rit konkurencen

-Siguron punsim  me force puntore te afte.

- KOTROLLI I CILESIS TOTALE ---- KCT

1.       Kontrolli I porcesit te prodhimit

2.       Transaprenca ne cilesi

3.       Kembengulje ne pershatje me parashikime teknike

4.       Mundesi te punjosve

5.       Regullimi I defekteve nga vet punojsit

6.       100% kontroll I prodhimit

7.       Studjim per permiresimin e cilsis

- KCT : ka per qellim baze eshte permisimi I vazhdushem I cilesis me abejktiv kryesor prodhimin e produkteve me cilesi te shkelqyer.

- GRUPET E SIGURIMIT TE CILESIS   ( GSC); Ka te beje me cilesi ne nivel te deshiruar.GSC perfshin punojsit qe kan njohje me drejtusit e deepratameteve te ndryshme.

Per rritjen e cilesis kan folur disa lidere te medhenje si
:W.EDUARDS DEMING, J.M.JURAN, KAORU ISHIKAWA, PHILIPS B.CROSBY.

8.       MENAXHIMI I REZERVAVE

 Rezervat sherbjen per disa funksione.

- Llojet:

1.Lenda e pare dhe materjale

2. Prodhimi ne proqes

3.Kompetente

4.Produktet perfundimatre

5.Rezerv shperndarje

6.Furnizim per mirmbajtje dhe riparime

- Llojet e rezerves:

-Rezerva e siguris

-Rezerva periodike

-Rezerva e parashikuar

-Rezerva ne transit

- Shpenzimet qe lidhen me rezervat

-Kosto e mbajtjes

-Kosoto e porositjes

-Kosoto e mungeses apo mbarimit te rezerves

- Kosto e porositjes ose e pergaditje

                   K(Q)=ko+pQ   ku  - Ko eshte kosto fikse per te bere nje porosi,dhe p eshte qmimi per njesi I berjes.

- MENAXHMI REZERV :dy nder perbersit kryesor jane ,

-Si mund te klasifikohen artikujt rezerv(quhet analiza ABC) dhe

-Sa te sakta mund te mbahen rexhistrime per rezervat.

Analiza ABC eshte nje aplikim per rezerven e asaj qe njihet

 si parimi Pareto.Per te percaktuar volumin vjetor ne vler per analizen ABC ne masim kerkresen vjetore te qdo artikulli reserv shumezuar me koston per njesi.

Objektivat e menaxhimit te rezervave jane qe te sigurohet sherbimi ndaj klientit.

*Material plus

PLANIFIKIMI DHE KONTROLLI I PROJEKTEVE

Cka ështe Projekti?
Projekti është një sekuencë e aktiviteteve unike, komplekse dhe te lidhura, i cili ka   një synim ose qëllim  kryesorë dhe duhet të përfundoj ne kohën e caktuar, brenda   buxhetit dhe sipas specifikacioneve.

Cka është Programi?

Programi është një kolekcion i projekteve dhe te varura ndërmjet veti, te cilat duhet te kryhen sipas nje kronologjie, dhe mundë të ketë me shumë se një synim.

Llojet e Menaxhimit të Projekteve?
-  Menaxhimi Tradicional i projekeve (MTP)
Dihet se cka duhet, kur duhet të kryhet dhe sa para janë në dispozicion Shembull: Instalimi i rrjetit kabllovik në një kompani. Një punë që është bërë shumë herë dhe dihet cdo gjë për realizimin e saj

-  Menaxhimi Ekstrem i Projekteve (MEP)
Synimi nuk është i definuar qartë dhe realizimi i tij dhe më i vështirë Shembull: Gjatë dot.com periudhës, shumë drejtorë të kompanive kanë kërkuar nga programerët e tyre të zhvillojnë ëebfaqe për aktivitetet e tyre B2B dhe B2C. Ata nuk kanë pasur idenë se si duket dha cfarë do të ofron ai por do ta dinin kur ta shihnin se si duket ai

- Menaxhimi adaptive I projektit (MAP)
Synimi është i definuar mirë mirpo ralizimi nuk është i definuar mirë
   

  Cka është Menaxhimi i Projektit?
DEFINIMI DHE PLANIFIKIMI Ka te bej me percaktimin e qart te objektivave me qellim te arritjes (realizimit ) te synimit final.

ORGANIZIMI  mbledhja e resurseve te nevojshme per ralizimin e puneve te definuara ne plan.

KONTROLLIMI  monitorimi dhe mirmbajtja e rrjedhes se projektit.
NDRYSHIMI vendosja e mekanizmave te nevojshem per situatat te cilat kerkojn ndryshime

Specifikat e menaxhimit të Projektit
  Projektet janë të orientuara në drejtim të synimit të tyre.
  Ekziston dicka unike për secilin project.
  Projektet kanë një kohëzgjatje të limituar.
  Projektet kërkojnë një koordinim të aktiviteteve të ndërlidhura.

5 Fazat e Menaxhimit të Projektit përmbajnë hapat konkret të cilat e zgjerojnë të gjithë procesin dë disa procedura sikurse janë:
  1. Definimi
  2. Planifikimi
  3. Organizimi
  4. Kontrolla
  5. Mbyllja
1 & 2 = Periudha e planifikimit
3, 4 & 5 = Periudha e implementimit

Pse është Menaxhimi i Projekteve i rëndësishëm?
-   Qasje e organizuar
-  Ka një planifikim kohorë të besueshëm

-  Përcjellë dhe kontrollon procesin e Projektit
-  Identifikon se ku duhet të fokusohen përpjekjet
-  Identifikon problemet herët – para se ato të bëhen kriza
-  Kursen KOHEN….PARA

Arsyet e Mos- suksesit të Projekteve
1. Është një zgjidhje e cila kërkon problemin.
2. Vetëm ekipi i projektit është i interesuar në rezultatin përfundimtar.
3. Askush nuk është në krye të tij.
4. Planit të projektit i mungon struktura.
5. Planit të projektit i mungojnë detalet.
6. Projekti nuk është buxhetuar mirë.
7.Nuk janë alokuar resurse të mjaftueshme.
8. Projekti nuk përcillet sipas planit të tij.
9. Ekipi I projektit nuk komunikon ndermjet veti.
10. Projekti devijon nga synimi i tij fillestarë.

Cikli i jetës se projektit
Projektet vrijojne ne lidhje me objektivat, per qdo project ka nji cikel jete apo nji renditje te aktiviteteve
Cikli i jetes fillone me konceptimin i ndjekur nga studjimi i fizibiliteti, planifikimi i projektit , ekzekutimi i tij dhe ne funde perfundimi i projektit.

AKTIVITETE TE RENDESISHME NE FAZEN FILLESTARE TE PLANIFIKIMIT DHE TE MENAXHIMIT TE PROJEKTIT JANE: